समाज म्हणजे काय?

 समाज हा भौगोलिक क्षेत्र किंवा लोकांच्या विशिष्ट समूहापुरता मर्यादित नाही. यात विविध संस्कृती, धर्म, वंश आणि वंशांचा समावेश आहे. तंत्रज्ञान, जागतिकीकरण आणि सामाजिक बदल यासारख्या विविध घटकांमुळे कालांतराने विकसित होणारी ही एक गतिमान संकल्पना आहे.

 समाजाची संकल्पना बहुधा समुदाय या शब्दासह परस्पर बदलून वापरली जाते, परंतु ती एकसारखी नसतात. समुदाय म्हणजे सामान्य स्वारस्ये, मूल्ये किंवा उद्दिष्टे सामायिक करणार्‍या आणि एकाच भौगोलिक क्षेत्रात राहणार्‍या व्यक्तींचा समूह. याउलट, समाज हा एक व्यापक शब्द आहे ज्यामध्ये अनेक समुदायांचा समावेश आहे आणि भूगोलाद्वारे मर्यादित नाही.

 समाजाचे अनेकदा त्यांच्या विकासाच्या स्तरावर, राजकीय व्यवस्था आणि आर्थिक संरचनेच्या आधारावर विविध प्रकारांमध्ये वर्गीकरण केले जाते. उदाहरणार्थ, विकसित समाज प्रगत तंत्रज्ञान, उच्च राहणीमान आणि मजबूत अर्थव्यवस्था द्वारे वैशिष्ट्यीकृत आहेत. दुसरीकडे, विकसनशील समाज संसाधनांचा अभाव, कमी राहणीमान आणि मर्यादित आर्थिक संधींद्वारे वैशिष्ट्यीकृत आहेत.

 प्रत्येक समाजात, व्यक्तींनी सुव्यवस्था राखण्यासाठी आणि सामाजिक सौहार्द वाढवण्यासाठी स्थापन केलेल्या काही नियम आणि नियमांचे पालन करणे अपेक्षित आहे. हे नियम आणि नियम अनेकदा सरकार किंवा इतर संस्थांद्वारे लागू केले जातात, जसे की धार्मिक संस्था किंवा समुदाय गट. या नियमांचे पालन करण्यात अयशस्वी झाल्यास दंड, तुरुंगवास किंवा इतर दंडांसह शिक्षा होऊ शकते.

 व्यक्तीचे वर्तन, श्रद्धा आणि वृत्ती यांना आकार देण्यात समाज महत्त्वाची भूमिका बजावतो. व्यक्ती त्यांचे कुटुंब, शाळा आणि इतर सामाजिक संस्थांमधून सामाजिक नियम, मूल्ये आणि चालीरीती शिकतात. हे सामाजिक नियम आणि मूल्ये व्यक्तींना काय स्वीकार्य वर्तन आहे आणि काय नाही हे समजून घेण्यास मदत करतात आणि ते इतरांशी त्यांच्या परस्परसंवादाचे मार्गदर्शन करतात.

 शेवटी, समाज हे अशा व्यक्तींचे एक जटिल नेटवर्क आहे जे एकमेकांशी संवाद साधतात, समान रूची सामायिक करतात आणि नियम आणि नियमांच्या संचाद्वारे शासित असतात. ही एक गतिशील संकल्पना आहे जी कालांतराने विकसित होते आणि भूगोल किंवा वांशिकतेद्वारे मर्यादित नाही. एखाद्या व्यक्तीचे वर्तन, विश्वास आणि वृत्ती यांना आकार देण्यात समाज महत्त्वाची भूमिका बजावतात आणि ते वैयक्तिक जगण्यासाठी आणि भरभराटीसाठी आवश्यक असतात.