परिचय:
जानेवारी 2023 मध्ये, भारतीय जनता पक्ष (BJP) चे प्रमुख सदस्य आणि भारतीय कुस्ती महासंघ (WFI) चे माजी अध्यक्ष ब्रिजभूषण शरण सिंह यांच्यावर लैंगिक छळाच्या आरोपांमुळे भारतातील कुस्ती समुदाय हादरला होता. भूषण यांच्या कार्यकाळात महिला कुस्तीपटूंनी टोमणे मारणे, पाठलाग करणे, धमकावणे आणि लैंगिक अनुकूलतेच्या मागणीचे दावे केले. त्यानंतरचे निषेध आणि अधिका-यांनी हे प्रकरण हाताळल्यामुळे भारतीय क्रीडा क्षेत्रातील पीडितांचे संरक्षण आणि जबाबदारी याबाबत चिंता निर्माण झाली आहे.
निषेध आणि आरोप:
जानेवारी 2023 मध्ये नवी दिल्लीतील जंतरमंतर येथे भारतीय कुस्तीपटूंनी धरणे आंदोलन आयोजित केले तेव्हा ब्रिजभूषण शरण सिंग यांच्यावरील आरोपांनी लोकांचे लक्ष वेधले. निदर्शकांनी आरोपांची चौकशी करण्याची मागणी केली आणि कथित कृतींमुळे झालेल्या भीती आणि आघाताची त्यांची सामायिक भावना व्यक्त केली. भूषण च्या. या प्रात्यक्षिकांना विविध संघटना, विरोधी पक्ष आणि अगदी आंतरराष्ट्रीय क्रीडा संस्थांकडून व्यापक पाठिंबा मिळाला.
सरकारचा प्रतिसाद आणि निष्क्रियता:
सुरुवातीला केंद्र सरकारने आरोपांची चौकशी करण्यासाठी समिती स्थापन करण्यात येईल, असे आश्वासन आंदोलकांना दिले. तथापि, कोणतीही ठोस कारवाई न करता वेळ निघून गेल्याने, एप्रिल 2023 मध्ये निदर्शने पुन्हा सुरू झाली. प्रगतीचा अभाव आणि समितीमधील पक्षपाताच्या आरोपांमुळे कुस्तीपटू आणि त्यांच्या समर्थकांनी सरकारच्या हेतूंवर प्रश्नचिन्ह निर्माण केले आणि पारदर्शकतेची मागणी केली.
पोलिसांची निष्क्रियता आणि सर्वोच्च न्यायालयाचा हस्तक्षेप:
राजधानी शहरातील कायद्याच्या अंमलबजावणीसाठी जबाबदार असलेल्या दिल्ली पोलिसांना त्यांच्या कथित निष्क्रियतेबद्दल आणि भूषण विरुद्ध प्रथम माहिती अहवाल (एफआयआर) नोंदवण्यास नकार दिल्याबद्दल तीव्र टीका झाली. सर्वोच्च न्यायालयाच्या हस्तक्षेपानंतरच शेवटी एफआयआर नोंदवण्यात आले, ज्यात अधिकार्‍यांनी भारतीय कायद्याचे उल्लंघन केल्याचे अधोरेखित करून लैंगिक छळ सारख्या दखलपात्र गुन्ह्यांसाठी FIR ची तात्काळ नोंदणी करणे बंधनकारक आहे.
सरकारी संरक्षणाचे आरोप:
सत्ताधारी पक्षाचे सदस्य या नात्याने ब्रिजभूषण शरण सिंह यांच्या भाजपशी संबंध असल्याने राजकीय संरक्षणाची चिंता निर्माण झाली. विरोधी पक्षांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि केंद्रीय गृहमंत्री अमित शहा यांच्यासह सरकारवर या प्रकरणावर मौन बाळगल्याचा आरोप केला आणि त्यामुळे आरोपींना पाठिंबा दर्शवला. पक्षपाताची समज आणि जबाबदारीचा अभाव यामुळे जनक्षोभ आणखी वाढला.
क्रीडापटू आणि आंतरराष्ट्रीय संस्थांकडून समर्थन:
लैंगिक छळाच्या विरोधात उभे राहण्याचे आणि पीडितांना न्याय मिळवून देण्याचे महत्त्व ओळखून अनेक आघाडीच्या खेळाडूंनी आणि राजकारण्यांनी आंदोलक कुस्तीपटूंना पाठिंबा दर्शविला. याव्यतिरिक्त, युनायटेड वर्ल्ड रेसलिंग आणि इंटरनॅशनल ऑलिम्पिक कमिटीसह आंतरराष्ट्रीय क्रीडा संस्थांनी अधिकार्‍यांकडून कुस्तीपटूंना दिलेल्या वागणुकीचा निषेध केला आणि आरोपांची सखोल चौकशी करण्याची मागणी केली. त्यांनी चेतावणी दिली की हे प्रकरण न सुटल्यास भारतीय खेळाडूंना तटस्थ ध्वजाखाली भाग घेण्यास भाग पाडले जाईल.
निष्कर्ष:
भारतीय कुस्तीपटूंकडून सुरू असलेली निदर्शने आणि ब्रिजभूषण शरण सिंग यांच्यावरील लैंगिक छळाच्या आरोपांमुळे भारतीय क्रीडा क्षेत्रात प्रणालीगत बदलांची निकडीची गरज आहे. या प्रकरणामुळे पीडितांचे संरक्षण, क्रीडा महासंघांची जबाबदारी आणि प्रशासकीय संस्थांमधील राजकारणाच्या प्रभावाबाबत चिंता निर्माण झाली आहे. आरोपांची सखोल चौकशी होणे, समितीचा अहवाल सार्वजनिक करणे आणि दोषी आढळणाऱ्यांवर योग्य ती कारवाई करणे आवश्यक आहे. या समस्यांचे निराकरण करूनच भारत सर्व क्रीडापटूंसाठी सुरक्षित आणि सर्वसमावेशक वातावरण निर्माण करू शकतो आणि क्रीडा क्षेत्रातील लैंगिक छळाचा सामना करू शकतो.
