गुगलने एक चित्तथरारक Google डूडलद्वारे, युनिस न्यूटन फूट, एक ट्रेलब्लॅझिंग अमेरिकन हवामान शास्त्रज्ञ, तिचा 204 वा वाढदिवस असेल त्याबद्दल त्यांना श्रद्धांजली वाहिली. 17 जुलै 1819 रोजी जन्मलेल्या फूट यांना कार्बन डाय ऑक्साईड (CO2) पातळी आणि हवामान बदल यांच्यातील संबंध ओळखण्यासाठी सर्वात आधीच्या संशोधकांपैकी एक म्हणून ओळखले जाते. ग्रीनहाऊस इफेक्ट आणि पृथ्वीच्या हवामान प्रणालीवर त्याचा परिणाम समजून घेण्यासाठी तिच्या अग्रगण्य कार्याने पाया घातला.
फूटच्या वाढदिवसाच्या स्मरणार्थ गुगल डूडलमध्ये तिच्या वैज्ञानिक योगदानाचे प्रदर्शन करणारे अॅनिमेटेड चित्रण होते. यामध्ये फूटला विविध वायू असलेल्या काचेच्या सिलिंडरमधून सूर्यप्रकाश जाणाऱ्या प्रयोगाचे निरीक्षण करताना दाखवण्यात आले आहे, हा प्रयोग तिच्या महत्त्वपूर्ण शोधांना कारणीभूत ठरेल.
युनिस न्यूटन फूटचा वैज्ञानिक प्रवास अशा वेळी सुरू झाला जेव्हा स्त्रियांसाठी विज्ञानातील संधी कमी होत्या. 19व्या शतकात एक महिला शास्त्रज्ञ म्हणून तिला आव्हानांना सामोरे जावे लागले तरीही, फूटची ज्ञानाची आवड आणि वैज्ञानिक चौकशीचा तिचा अथक प्रयत्न यामुळे तिला हवामान विज्ञानाच्या क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान देऊ शकले.
1856 मध्ये, फूटने कार्बन डाय ऑक्साईडसह विविध वायूंवर सूर्यप्रकाशाच्या प्रभावाचा अभ्यास करण्यासाठी प्रयोगांची मालिका आयोजित केली. तिच्या प्रयोगांमध्ये वायूंनी भरलेले सिलेंडर सूर्यप्रकाशात आणणे आणि परिणामी तापमानातील बदल मोजणे समाविष्ट होते. इतर वायूंच्या तुलनेत कार्बन डाय ऑक्साईडमध्ये जास्त उष्णता शोषण्याची क्षमता असल्याचे फुट यांनी निरीक्षण केले, ज्यामुळे तापमानात वाढ होते. या महत्त्वपूर्ण शोधाने ग्रीनहाऊस इफेक्टचा पुरावा प्रदान केला, जो विशिष्ट वायूंच्या उपस्थितीमुळे पृथ्वीच्या वातावरणात उष्णता अडकल्याचा संदर्भ देतो.
फूट यांनी 1856 मध्ये अमेरिकन असोसिएशन फॉर द अॅडव्हान्समेंट ऑफ सायन्सच्या वार्षिक सभेत तिचे महत्त्वपूर्ण संशोधन सादर केले. "सूर्याच्या किरणांच्या उष्णतेवर परिणाम करणारी परिस्थिती" या शीर्षकाच्या तिच्या शोधनिबंधात तिने तिच्या प्रयोगांची रूपरेषा सांगितली आणि वातावरणावर प्रभाव टाकण्यात कार्बन डायऑक्साइडच्या भूमिकेवर प्रकाश टाकला. तापमान फूटच्या कार्याला वैज्ञानिक समुदायात प्रशंसा मिळाली आणि प्रतिष्ठित जर्नल सायंटिफिक अमेरिकन मध्ये प्रकाशित झाले.
तिच्या संशोधनाचे महत्त्व असूनही, फूटच्या हवामान विज्ञानातील महत्त्वपूर्ण योगदानांना तिच्या हयातीत त्यांना योग्य ती मान्यता मिळाली नाही. त्या काळातील प्रचलित लैंगिक पूर्वाग्रहांचा अर्थ असा होतो की तिच्या कामावर तिच्या पुरुष समकक्षांनी छाया केली होती. तथापि, तिच्या शोधांमुळे ग्रीनहाऊस इफेक्ट आणि हवामान बदलामध्ये CO2 ची भूमिका यावर पुढील अभ्यासांचा मार्ग मोकळा झाला.
अलिकडच्या वर्षांत फूटच्या कार्याकडे नवीन लक्ष वेधले गेले, शास्त्रज्ञ आणि इतिहासकारांनी तिच्या योगदानाचे महत्त्व ओळखले. "ग्रीनहाऊस इफेक्ट" हा शब्द तयार होण्यापूर्वी सुमारे एक शतक आधी आयोजित केलेल्या तिच्या प्रयोगांनी, हवामान बदल आणि त्याच्या संभाव्य परिणामांवरील भविष्यातील संशोधनाचा पाया घातला.
युनिस न्यूटन फूटचा वाढदिवस साजरा करणारे Google डूडल तिच्या हवामान विज्ञानावरील महत्त्वपूर्ण प्रभावाची आठवण करून देणारे आहे. हे विज्ञानातील स्त्रियांच्या यशाची ओळख आणि साजरे करण्याचे महत्त्व देखील अधोरेखित करते, विशेषत: ज्यांनी पद्धतशीर अडथळे आणि सामाजिक पूर्वग्रहांचा सामना करूनही महत्त्वपूर्ण योगदान दिले.
युनिस न्यूटन फूटच्या अग्रगण्य संशोधनाने पृथ्वीच्या हवामान प्रणालीबद्दलच्या आमच्या समजाला आकार दिला आहे आणि वैज्ञानिक चौकशीच्या सामर्थ्याचा पुरावा म्हणून काम केले आहे. तिचे कार्य सध्याच्या आणि भविष्यातील शास्त्रज्ञांच्या पिढ्यांना प्रेरणा देत आहे कारण आम्ही हवामान बदलाच्या आव्हानांचा सामना करतो आणि चांगल्या भविष्यासाठी शाश्वत उपाय शोधतो.
