प्रकरण ११
जाग आल्याबरोबर वैजू उठून बसली खाली अंथरलेल्या मळक्या गोधडीकडे तिने आश्चर्याने पाहिले. झाडाच्या दाट सावलीने तिला उन्हाच्या झळापासून वाचविले होते खरे पण तरीही वातावरणातील गरम झळा कडक उन्हामुळे जाणवत होत्याच 'या नवख्या ठिकाणी आपण कसे आलो' या विचाराने वैजू कोड्यात पडली..
हळूहळू तिला आठवू लागले. लाईट टॉवरवरून उडी मारल्यानंतर आपण एका ट्रकवर पडलो.. नंतर पोलीसांचा पाठलाग चुकविण्यासाठी उंचच उंच ऊसाच्या शेतात गडप झालो. पळून पळून घशाला कोरड पडली होती, अंगातून त्राण निघून गेल होत.. वेग मंदावत चालला होता आणि अखेरीस पावलं जड जड होत गेली.... तिला आठवेना. ....... डोळ्यांसमोर अंधारी आली आणि...... आणि पुढचं काहीच
वैजूने आजूबाजूला पाहिल, भरपूर गवत वाढलेल ते एक हिरवंगार शेत होतं. जवळच बऱ्याच मेंढ्या निवांतपणे चरत होत्या. त्यांच्यासोबत मात्र कुणीच नव्हतं कुठे कोणी दिसतंय का ? हे पाहण्यासाठी तिनं उठण्याचा, उभं राहण्याचा प्रयत्न केला....... पण छे! तिला जमेचना. तिच्या अंगात त्राणच उरलं नव्हतं. अचानक तिला थकवा जाणवू लागला. पुन्हा एकदा निपचित पडून रहाणंच तिनं पसंत केलं.
एवढ्यात दूरवरून तिच्यादिशेनेच कोणीतरी चालत येताना तिने पाहिले. उन्हात फार वेळपर्यंत पहाणे तिला सहन होईना म्हणून क्षण दोन
क्षण तिने डोळे मिटून घेतले तेवढ्यात तिच्या कानावर शब्द पडले, "ए चंदे, तिकं नगं जावू ये ए, थिर्ऽऽऽर्र ऐकती का न्हाय आता, चल व्हय हिकडं. थिर्ऽऽऽर्र" तोंडाने एक वैशिष्ट्यपूर्ण आवाज करत लालबुंद परकर आणि हिरव्या चोळीतील एक १५-१६ वर्षांची मुलगी आपल्या मेक्यांना दामटत होती.
वैजूने पडल्या पडल्या तिच्याकडे पाहिलं वैजूला जाग आली आहे हे लक्षात येताच ती मुलगी तिच्या जवळ आली फार जुनं, ओळखीच वाटावं असं निखळ हास्य करत तिने वैजूला विचारलं,
"काय ताय, आता कसं वाटतंय ?"
"ठीक" त्या मुलीच्या आधाराने उठून बसत वैजून तिला सांगितलं.
"कुठून आलाय सा ? शिटीतल्या वानी दिसताय "
"पुण्याहून."
"म्हजी लई लांबच्या शिटीतून ना ?"
"अं हं, हे लांबूनच."
पण मी इथे कशी काय आले ? तू आणलंस ?" तू
"व्हय तितं जनुबाच्या शिवारात पडल्यालं घावलात घेरी आली आसन बेसूद व्हता. म्या लयी बोंबलून पायल पन् कुनीबी नव्हतं तिथं मनल यकल्या- दुकल्या पोरीस्नी बेवारस सोडन्यापरीस आपनच घरला न्यावं म्हून आनलं. "
"थैंक्स यार, थैंक्स अ लॉट."
"आँ ?"
"म्हणजे थैंक्यू मदत केल्याबद्दल "
"हां हां. ते मदत बिदत व्हावंद्यात, उसक जेवून घ्या." असं म्हणत त्या धनगर पोरीने तिच्या फडक्यातून भाकरी, छोट्या मटक्यातून लोण्याचा गोळा आणि भाकरीवर ठेवलेला लालचुटुक छुदा बाहेर काढला.
हा जेवणाचा गावरान थाट पाहून वैजू एकदम सुखावून गेली. तोंडावर पाणी मारून ती जेवायला बसली. या आपल्या नव्या मैत्रीणीसोबत आनंदाने जेवण सुरू करत तिने पहिला घास तोंडात घातला आणि अगदी मनापासून ती बोलून गेली,
*थँक्स याऽऽर, कालपासून सॉल्लिड भूक लागली होती. आज जर तू जेवायला दिलं नसतंस ना, तर माझा जीवच गेला असता."
“म्हंजी? ताय, तुमास्नी कालपासून कोनी टुकडा-बी न्हाय दिला ?"
"टुकडा !" वैजूला या शब्दाने प्रचंड हसू आले.
"तसं न्हाय म्हंजी मला म्हनायचंय, ज्या पावन्यांकडं आला आसान् ना, त्यांनी न्हाय का वाईच ज्यवाया दिल 3"
"दिल ना पण मलाच नाही आवडत त्यांच्याकडे नाही करमल म्हणून आले पळून
"पळाला काहून?"
"अगं ते सोडतच नव्हते मला अजूनही माझ्या मागावरच आहेत ते मी त्याच्याकडेच राहावं म्हणून "
अव मंग चांगलंय की! कशापायी हिथं ऊन्हा-तान्हात हिंडून प्वॉटाची आबाळ करून पिता ?
"यू नो व्हॉट, मला इथेच खूप आवडलं. "
"मंग, लयी झाक डोंगरे हा म्हून तर रोजला हिथंच येत्ये मी तितं खालागल्या डाबरापासून वरला भूत्याच्या डोंगरापर्यन्त लयी राने, खालागल्या हाथाला ऊसाचं पीक हाये, लयी पानी बी ए. वरला शिवाराकडनं ग्यलात ना तर कुंकवाबाईचं देऊळ हाये, तितं झाडीत लयी गार वाटतं. तिचालल्या बाभळीच्या माथ्यावरनं तर डांबरावरल बी समदं दिसतं. यकदा का हिथं फिरायला लागतात ना, की दिस कसा डुबतो त्ये तुमास्नी कळनार बी न्हाय."
"मला दाखवशील का हे सगळं ?*
"तुमास्नी अन् म्या ?"
"हो तुच"
“पर त्येच्यासाठी दिसभर गुरे वळावी लागत्यात. तवाच त्येंना घिऊन यवढं समदं तुडवता यीन."
"चालेल ना येईन मी तुझ्यासोबत."
"आसं आसन् तर लई येळा दाखवीन. "
तिच्यासोबत गुर वळत रानभर हुंदडायच्या कल्पनेने वैजू जाम सुखावली. जवळच असलेल्या मेंढीला प्रेमाने कुरवाळू लागली. अचानक काहीतरी आठवलं म्हणून तिने विचारलं,
"अग, पण तुझ नाव काय ?"
"पिठी."
"पिठी नाईस नेम"
“पन् तुमचं नगा सांगू ताय तुमी शिटीतल्या ना, मंग लयी अवघड नाव आसन् " तिचं बोलणं ऐकून वैजूला हसू आवरेना.
"अगं नाही नाही. खूप सोपं नाव आहे माझं म्हण, वैजयंती पण सगळे मला वैजूच म्हणतात "
"वैजू ?" पिठी जीभ वळवत म्हणाली..
"न-न-वैजू !"
"न... नेशू वैजू !"
"करेक्ट "
"नगं नगं मी तुमास्नी तायच म्हते. चालल ना ? पिठीच्या या भोळ्या भाबड्या प्रश्नाने वैजूला पुन्हा हसू आलं.
"पिठी, मग कधी जाऊयात फिरायला ?"
"कदी बी."
"चल, मस्त भरपेट जेवण झालंय आता जरा हिंड्यात चालेल ना ?" क्षणभर विचार करून पिठी म्हणाली,
"अब ताय, पर तुमास्नी लय दमायला झालंय जनु हिंडून फिरून आजारी पडताल उसक थांबा तुमच्यासाठी आत्ता झाडपाला आनत्ये मी. तवर पड़ा जरा." वैजूला काही समजायच्या आत ती पळाली देखील.
"सही यार! काय माणसं असतात ना एकेक तिकडे मी कोणाचं काहीच बिघडवलं नाहीये तरी सगळी पोलीस फौज हात धुऊन माझ्या पाठीमागे लागलीये आणि इकडे मी हिची कोणीच लागत नाही, उलट माझ्यामुळे हिला इतका त्रास होतोय तरी ती किती आपुलकीने माझी मदत करतीये. पिठी! यू आर ग्रेssट !" वैजू विचार करत होती.
थोड्याच वेळात ती चुणचुणीत पोर वैजूसाठी औषधी रस घेऊन आली देखील तो प्यायल्यावर वैजूला खरंच खूप ताजतवानं वाटलं. तिच्या चेहन्यावर पुन्हा खुलून दिसणारी हुशारी पाहून पिठीलाही मनोमन समाधान मिळालं.
नंतर सुरू झाली त्या दोघींची यथेच्छ भटकती कुठे एखाद्या ऊसमळ्यात भटकावे, भरपूर ऊस तोडावा, कुठे पाण्यात डुंबावे, तर कधी ऊसाच्या पाण्यात खेळावे, भरपूर ऊस खावा. खरंच हा मनसोक्त खेळ वैजूला मनापासून आवडला.
सूर्यास्ताला त्या कुंकवाबाईच्या देवळात गेल्या. आत्तापर्यंत वैजूदेखील तोंडानं चित्रविचित्र आवाज करीत मेंढ्या हाकायला शिकली होती... कुंकवाबाईचं मंदिर तसं लहानसंच पण त्याच्या सभोवतालचा भव्य शीतल शांत परिसर मात्र मोहवून टाकणारा. अर्थात वैजूलाही त्याची भुरळ पडलीच, देवीचं दर्शन घेऊन नंतर त्या दोघी जवळच्याच पारावर गप्पा मारत बसल्या वैजू पिठीसोबत दिवस घालवून प्रचंड खूष होती, सान्या चिंता, जीवघेणा पाठलाग, बंदिस्त जीवन, नुसती पळापळ.. • साया सान्याचा तिला विसर पडला होता कसं एकदम झक्कास वाटत होतं. आयुष्यातला आणखी एक दिवस ती आज अगदी तिच्या स्टाईलने जगली होती एकदम्म बिनधास्त!