बॉक्सिंग डे म्हणजे काय: बॉक्सिंग डे टेस्ट मॅच म्हणजे काय? या दिवशी भारत-दक्षिण आफ्रिका सामन्याला सुरुवात
भारत आणि दक्षिण आफ्रिका यांच्यातील कसोटी मालिकेतील पहिला सामना सेंच्युरियन येथे खेळला जाणार आहे. बॉक्सिंग डेपासून (२६ दिवस) हा कसोटी सामना सुरू होत असल्याने या सामन्याला विशेष महत्त्व आहे. बॉक्सिंग डेला क्रिकेटचे मैदान खचाखच भरलेले असते आणि प्रेक्षकांमध्ये प्रचंड उत्साह असतो.
भारत आणि दक्षिण आफ्रिका यांच्यातील कसोटी मालिकेतील पहिला सामना २६ डिसेंबरपासून सेंच्युरियनयेथे खेळला जाणार आहे. पाकिस्तान आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यातील तीन सामन्यांच्या कसोटी मालिकेतील दुसरा सामना 26 डिसेंबरपासून मेलबर्न क्रिकेट ग्राऊंडवर (एमसीजी) होणार आहे. या सामन्यांना विशेष महत्त्व आहे कारण दोन्ही सामने बॉक्सिंग डेला (२६ दिवस) सुरू होत आहेत. बॉक्सिंग डेला क्रिकेटचे मैदान खचाखच भरलेले असते आणि प्रेक्षकांमध्ये विशेष उत्साह असतो.
बॉक्सिंग डे म्हणजे काय?
तसं तर बॉक्सिंग डेबद्दल तुम्हाला वाटेल की त्याचा बॉक्सिंगशी काही तरी संबंध असेल, पण तसं नाही. २५ डिसेंबरला ख्रिसमस साजरा केल्यानंतर दुसऱ्या दिवसाला म्हणजे २६ डिसेंबरला बॉक्सिंग डे म्हणतात. बॉक्सिंग डे हा एक प्रकारे नाताळच्या दिवशीही सुट्टी न घेणाऱ्या आणि आपल्या कर्तव्यात गुंतलेल्याना समर्पित आहे. बॉक्सिंग डेला अशा लोकांना गिफ्ट बॉक्स देऊन आनंद व्यक्त केला जातो. त्यामुळे ख्रिसमसनंतरच्या दिवसाला बॉक्सिंग डे म्हटलं जायचं.
पहिला सामना १८९२ मध्ये बॉक्सिंग डेच्या दिवशी झाला होता
बॉक्सिंग डेला क्रिकेटव्यतिरिक्त इतरही अनेक खेळ खेळले जातात. काही देशांमध्ये बॉक्सिंग डे कसोटीव्यतिरिक्त देशांतर्गत स्पर्धाही खेळल्या जातात. त्याचबरोबर बॉक्सिंग डेला अनेकदा इंग्लिश प्रीमियर लीग, स्कॉटिश प्रीमिअर लीग देखील खेळवण्यात आल्या आहेत. क्रिकेटमध्ये पहिल्यांदा १८९२ मध्ये ऑस्ट्रेलियाच्या देशांतर्गत स्पर्धेत बॉक्सिंग डे खेळला गेला. हा सामना ऑस्ट्रेलियन देशांतर्गत प्रथम श्रेणी स्पर्धा शेफिल्ड शील्डसाठी खेळवण्यात आला होता.
बॉक्सिंग डेला भारताने १७ सामने खेळले आहेत
टीम इंडियाने ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध एकूण 9 बॉक्सिंग डे टेस्ट मॅच खेळल्या आहेत. हे नऊ कसोटी सामने 1985, 1991, 1999, 2003, 2007, 2011, 2014, 2018 आणि 2020 मध्ये खेळले गेले होते. या दरम्यान भारतीय संघाला केवळ दोन सामने जिंकता आले आहेत. तर ऑस्ट्रेलियाने पाच सामने जिंकले, तर दोन सामने अनिर्णित राहिले. याशिवाय भारताने वेस्ट इंडिज (1987), दक्षिण आफ्रिका (1992, 1996, 2006, 2010, 2013, 2021) आणि न्यूझीलंड (1998) यांच्याविरुद्ध बॉक्सिंग डे कसोटी सामने खेळले आहेत.
टीम इंडियाची बॉक्सिंग डे टेस्ट (२६ डिसेंबरपासून सामन्यांना सुरुवात)
१९८५: ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, सामना अनिर्णित, मेलबर्न
१९८७: भारत विरुद्ध वेस्ट इंडिज, कोलकाता, सामना अनिर्णीत
१९९१ - ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, ऑस्ट्रेलिया ८ गडी राखून विजयी, मेलबर्न
१९९२ - दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध भारत, दक्षिण आफ्रिका ९ गडी राखून विजयी, पोर्ट एलिझाबेथ
१९९६ - दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध भारत, दक्षिण आफ्रिका ३२८ धावांनी विजयी, डरबन
१९९८ - न्यूझीलंड विरुद्ध भारत, न्यूझीलंड ४ गडी राखून विजयी, वेलिंग्टन
१९९९ - ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, ऑस्ट्रेलिया १८० धावांनी विजयी, मेलबर्न
२००३ - ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, ऑस्ट्रेलिया ९ गडी राखून विजयी, मेलबर्न
२००६ - दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध भारत, दक्षिण आफ्रिका १७४ धावांनी विजयी, डरबन
२००७ - ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, ऑस्ट्रेलिया ३३७ धावांनी विजयी, मेलबर्न
२०१० - दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध भारत, भारत ८७ धावांनी विजयी, डरबन
२०११ - ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, ऑस्ट्रेलिया १२२ धावांनी विजयी, मेलबर्न
२०१३ - दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध भारत, दक्षिण आफ्रिका १० गडी राखून विजयी, डरबन
२०१४ : ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, सामना अनिर्णित, मेलबर्न
2018 - ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, भारत 137 धावांनी विजयी, मेलबर्न
2020 : ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध भारत, भारत 8 गडी राखून विजयी, मेलबर्न
2021 : दक्षिण आफ्रिका विरुद्ध भारत, भारत 113 धावांनी विजयी, सेंच्युरियन
भारत आणि दक्षिण आफ्रिकेचा एकंदर विक्रम (हेड टू हेड)
एकूण कसोटी सामने : ४२, भारत विजयी: १५, दक्षिण आफ्रिका विजयी: १७, ड्रॉ : १०
भारत आणि दक्षिण आफ्रिकेचा विक्रम (जेव्हा दक्षिण आफ्रिकेत सामने झाले होते)
एकूण कसोटी : २३, दक्षिण आफ्रिका विजयी: १२, भारत विजयी: ४, अनिर्णीत ७
पहिली कसोटी : २६ ते ३० डिसेंबर, पहिली कसोटी, सेंच्युरियन, दुपारी १.३० वाजता
दुसरी कसोटी : ३ ते ७ जानेवारी, दुसरी कसोटी, जोहान्सबर्ग, दुपारी १.३० वाजता