shabd-logo

गुलामगिरी भाग ९

26 June 2023

6 पाहिले 6
वेदमंत्र, जादूचे वजन, मूठ मारणे, देव्हारे घुमविणे, जप, चार वेद, ब्रम्हघोळ, नारदशाई, नवीन ग्रंथ, शूद्रांस ज्ञान देण्याची बंदी, भागवत व मनुसंहिता यांचा असंगतपणा, इत्यादिकाविषयी.

धो०- तुम्ही खुटीस नागर बराच लावला बरे! तुमच्या म्हणण्याप्रमाणे परशुराम मेला व त्याची मातीस माती मिळाली, असे का होईना परंतु

बाकीच्या सर्व क्षेत्रपतीच्या मनावर ब्राह्मणांच्या मंत्राचे वजन कसे बसले? हे कळू द्या..

जो कारण त्या काळी युद्धामध्यें ब्राम्हण लोक हर एक शस्त्रावर मंत्रविधि करून त्यास अस्त्रांची योग्यता आणिल्याशिवाय शत्रूवर त्यांचा उपयोग करीत नसत त्यानी जेव्हा अशा नाना तऱ्हेच्या चेष्टा करून बाणासुराच्या रयतेसहित त्याच्या राज्यकुळाची अशी राखरांगोळी केली: तेव्हा सहजच बाकी सर्व देवभोळ्या क्षेत्रपतींच्या मनावर ब्राम्हणांच्या विद्येची धास्ति बसली यास उदाहरण:- भृगु नामक ऋषीने जेव्हा विष्णूच्या छातीवर लाथ मारली, तेव्हा विष्णु (त्यांच्या म्हणण्याप्रमाणें आदिनारायण) ऋषीच्या पायांस श्रम झाले असतील याजकरिता चोळू लागला. आता यातील भावार्थ शुद्ध आपमतलबी आहे तो असा की ज्या अर्थी साक्षात् आदिनारायण जो विष्णु त्यानें ब्राम्हणाचे लायेस सहन करून त्याचे पाय दाबिले, त्या अर्थी आम्ही जे शूद्र (त्यांच्या म्हणण्याप्रमाणे क्षुद्र प्राणी) त्यांनी आपले, ब्राह्मण लाथाबुक्क्या देऊन, प्राण जरी घेऊ लागले, तरी हू चू करू नये.

घो०- तर मग आतांच्या हलकट लोकाजवळ जी काही जादूमंत्रविद्या आहे ती तरी त्यांनी कोठून घेतली असावी ?

जो०- हल्लीच्या लोकाजवळ जी काही मूठ मारण्याची, मोहिनी घालण्याची बंगाली जादूमंत्रविद्या आहे, ती केवळ वेदातील जादूमंत्रविद्येपासून त्यांनी घेतली नसावी असें कोणच्याने म्हणवणार नाहीं कारण, आता जरी तिच्यामध्ये अतिशय फेरफार होऊन बराच अपभ्रंश झाला आहे. तथापि तिच्यातील बहुतेक मंत्रात आणि यंत्रात ॐ नमो, ओं नमः ओं न्ही, ही नः वगैरे वेदमंत्रातील वाक्याचा बराच भरणा सांपडतो यावरून ब्राम्हणाच्या मूळ पूर्वजानी या देशात येऊन बंगाल्यात प्रथम वस्ती केल्यानंतर त्याची जादूमंत्रविद्या येथून चहूकडे पसरली गेल्यामुळे तिचे नाव बंगाली विद्या पडले असावे. इतकेच नव्हे, परंतु आर्याचे पूर्वज आताच्या आडाणी लोकांसारिखे देव्हारा घुमविणारेसुद्धा होते. कारण पूर्वी त्याजमध्ये देव्हारा घुमविणाऱ्या लोकांस ब्राम्हण म्हणत असत व ते सोमरस या नावाची दारू पिऊन तिच्या तारेमध्ये बडबड करून आम्हाबरोबर देव बोलतो म्हणून इतर अज्ञानी लोकास फसवीत होते, असे त्यांच्याच वेट' वरून सिद्ध होते व त्याच आधारावरून हल्ली अशा सुधारलेल्या काळात आताचे ब्राम्हण भट आपली पोट जाळण्याकरिता जप, अनुष्ठानें, जादूमंत्रविधि करून अज्ञानी माळया कुणब्यास गडे घालून फसवितात. तथापि त्या वाड्या दुर्देवी हतभाग्यास त्या ढोंगी गारुड्याचे कपट शोधून काढण्यास फुरसतच होत नाही. कारण, सर्व दिवसभर आपल्या शेती खपून आपल्या मुलाबाळांचे पोपण करून सरकारची पट्टी पूरी करिता करिता त्यांच्या नाकास नळ येतात.

धो०- तर मग ब्रम्ह्याच्या मुखापासून चार वेद स्वयंभू निघाले म्हणून कित्येक ब्राम्हण मोठी शेखी करून बोलतात, याला बाध येतो...

जो०- हे सर्व खोटे आहे. कारण त्यांचे बोलणे जर खरे मानावे तर ब्रम्हा मेल्यानंतर ब्राम्हणांतील कित्येक ब्रह्मऋषींनी अथवा देवऋषीनी केलेली सूक्ते ब्रम्ह्याच्या तोंडातून निघालेल्या वेदात कशी आढळतात? त्याचप्रमाणे चार वेदांची रचना एकाच कर्त्याने एकाच काळी केली हाणून सिद्ध होत नाही; असे कित्येक युरोपियन परोपकारी ग्रंथकारांनी सिद्ध करून दाखविले आहे.

धो०- भटांनी हा ब्रह्मघोळ केला तरी केव्हा?

जो०- ब्रह्मा मेल्यानंतर कित्येक ब्रम्हऋषीनी ब्रम्ह्याच्या लेखाचे तीन भेद म्हणजे वेद केले व पुढे त्या तीन वेदात अनेक ब्रम्हऋषीनी अनेक तऱ्हेचे फेरफार करून त्यास ज्या काही पूर्वीच्या भाकड दंतकथा माहित होत्या, त्याची त्यांनी त्याच मासल्याची कवने करून त्याचा एक नवीन चवथा वेद केला. इतक्यात परशुरामाने बाणासुराच्या रयतेस असे धुळीस मिळविल्यामुळे सहजच ब्राह्मणांच्या वेदमंत्रजादूचे वजन इतर सर्व क्षेत्रपतींच्या मनावर बसले, ही संधी पाहून नारदासारख्या बायकातील पावलीकम आठ भाऊजीने रामचंद्र आणि रावण, कृष्ण आणि कस व कौरव आणि पांडव या सर्व देवभोळ्या क्षेत्रपतीच्या घरोघर रात्रंदिवस खेट्या घालून त्यांच्या बायकापोरांसमोर कधी कधी आपल्या विण्याची तुणतुण तार वाजवून व कधी त्यांच्यापुढे थयथय नाचती टाळ्या पिटून त्यास वरकाती ज्ञान उपदेश करण्याचा भाव दाखवून आतून एकमेकास एकमेकाच्या लांड्यालवाड्या सांगून त्या सर्वांचे आपापसांत तंटे लावून एकंदर सर्व ब्राह्मण लोकांस निर्वेध केल्यामुळे ब्राह्मण ग्रंथकारांनी तेवढ्या काळात सर्व लोकांची नजर चुकवून, आपली सर्व वेदमंत्रजादू व तत्संबंधी भाकड दंतकथा होत्या तेवढ्याशी सरासरी मेळ घालून त्यांनी अनेक स्मृत्या, संहिता, शास्त्रे, पुराणे, वगैरे भारेचे भारे नवीन ग्रंथ घरातल्या घरात बनवून त्या सर्वांत शूद्रावर ब्राम्हण लोकाचे वर्चस्व स्थापून त्यांनी आपल्या वडिलोपार्जित शिपाईगिरीच्या मार्गात काटी ठोकून मोठा धार्मिकपणाचा डौल घातला. हे सर्व ब्रम्हकपट पुढे कधीं शूद्रांच्या ध्यानांत येऊ नये या भयास्तव, अथवा त्या ग्रंथांत पाहिजेल तसे फेरफार करितां यावेत म्हणून त्यांनी शूद्र वगैरे पाताळी घातलेल्या लोकांस मुळींच कोणी ज्ञान देऊ नये, असे मनुसंहितेसरिख्या अपवित्र ग्रंथात फारच मजबूत लेख करून ठेविले आहेत.

घो०- भागवत त्याच वेळेस केले असावे काय?

जो०- भागवत त्याच वेळेस केलें असतें तर सर्वाच्या मागून झालेल्या अर्जुनाच्या जन्मेजय नावाच्या पण्तूची हकीकत त्यामध्ये कधीच आली नसती.

धो०- तुमचे म्हणणे रास्त आहे. कारण त्याच भागवतामध्ये अनेक पुरातन मनः कल्पित भाकड दंतकथा अशा आढळतात, की त्यापेक्षा इसाबनीति हजार वाट्याने बरी म्हणवेल. तिच्यामध्ये मुलांची मने भ्रष्ट होण्याजोगी एकसुद्धी गोष्ट आढळत नाही.

जो०- त्याचप्रमाणे मनुसंहिता ही भागवताचे मागून केली असावी म्हणून शाबीत करता येते.

धो०- काय? मनुसंहिता भागवताचे मागून केली असावी! असे कसे होईल?

जो०- कारण भागवतातील वशिष्ठाने, मी खून केला नाही, म्हणून सुदामन राजासमोर शपथ घेतल्याची उपमा मनूने आपल्या ग्रंथाच्या ८ व्या अध्यायाच्या ११० श्लोकात कशी घेतली? त्याचप्रमाणे, विश्वामित्राने विपत्तिकाळी कुत्र्याचे फरें खाल्ल्याविषयीं त्याच ग्रंथाच्या १० व्या अध्यायामध्ये १०८ श्लोकात कशी उपमा घेतली? याखेरीज त्याच पुस्तकांत अनेक विरुद्ध गोष्टी सापडतात.

१. कित्येक युरोपियन ग्रंथकारांची मते आहेत.


Mahatma Jyotirao Phule ची आणखी पुस्तके

1

गुलामगिरी भाग १

23 June 2023
0
0
0

ब्रह्मा, उत्पत्ति, सरस्वती आणि इराणी अथवा आर्य लोक यांविषयी.धों०-युरोपखंडांतील इंग्रज, फ्रेंच वगैरे दयाळू सरकारांनी एकत्र होऊन दास करण्याची बंदी केली, याजवरून त्यांनी ब्रह्मदेवाच्या नियमांस हरताळ लावि

2

गुलामगिरी भाग २

23 June 2023
0
0
0

मत्स्य आणि शेखासूर याविषयी.धो०- वामनापूर्वी इराणातून या देशात आर्य लोकांच्या एकदर किती टोळ्या आल्या असाव्या?जो० या देशात आर्य लोकांच्या टोळ्या जळमागनि अनेक आल्या.धो० त्यापैकी पहिली टोळी जळमार्गाने लढा

3

गुलामगिरी भाग 3

23 June 2023
0
0
0

कच्छ, भूदेव अथवा भूपती, क्षत्रिय, द्विजआणि कश्यपराजा याविषयी.धो०- मासा आणि कासव यामध्ये एकदर सर्व गोष्टी ताडून पहातां त्यामध्ये थोडे थोडे अंतर दिसून येते; परंतु इतर काही गोष्टीत म्हणजे जलीत रहाणे, ओडी

4

गुलामगिरी भाग ४

23 June 2023
0
0
0

वराह आणि हिरण्याक्ष याविषयी.घो०-कच्छ मेल्यामागे द्विजाचा कोण अधिकारी झाला ?जो०- वराह.घों०-वराह हा डुकरापासून जन्मला असे भागवत वगैरे इतिहासकयोंनी लिहून ठेविलें आहे, याविषयी आपले मत कसे काय आहे?जो०- वास

5

गुलामगिरी भाग ५

23 June 2023
0
0
0

नारसिंह, हिरण्यकश्यपु, प्रल्हाद, विप्र,विरोचन इत्यादिकाविषयी.धो०- वराह मेल्यावर द्विज लोकाचा कोण अधिकारी झाला?जो०- नृसिंह,धो० नृसिंह स्वभावाने कसा होता?जो०- नृसिंहाचा स्वभाव लोभी, कृत्रिमी, फितूरी, कप

6

गुलामगिरी भाग ६

23 June 2023
0
0
0

बळीराजा, जोतीबा मऱ्हाठे, खंडोबा, महासुभा नऊ खंडांचा न्यायी, भैरोबा, भराडी, सात आश्रयीत, तळी भरणे, आदितवारास पवित्र मानणे, वामन, पक्ष घालणे, विध्यावली, घट बसविणे, बळीराजाचे मरण, सति जाणे, आराधी लोक, शि

7

गुलामगिरी भाग ७

26 June 2023
0
0
0

ब्रह्मा, ताडपत्रावर लिहिण्याची चाल, जादुमंत्र, संस्कृताचें मूळ, आटक नदीचे पलीकडेस जाण्याची बंदी. पूर्वी घोडी वगैरे जनावरें ब्राह्मण लोक खात होते, भट, राक्षस, यज्ञ, बाणासुरांचे मरण, परवारी, सुताचे पाष्

8

गुलामगिरी भाग ८

26 June 2023
0
0
0

परशुराम, मातृवध, एकवीस स्वाऱ्या, दैत्य, खंडेरावाने रावणाचा आश्रय केला. नऊखंडाची जाणाई, सात आसरा, महारांच्या गळ्यातील काळा दोरा, अतिशूद्र अत्येज, मांग, चांडाळ, महारास जिवंतच पायामध्ये दडपणे, बाह्मणात प

9

गुलामगिरी भाग ९

26 June 2023
0
0
0

वेदमंत्र, जादूचे वजन, मूठ मारणे, देव्हारे घुमविणे, जप, चार वेद, ब्रम्हघोळ, नारदशाई, नवीन ग्रंथ, शूद्रांस ज्ञान देण्याची बंदी, भागवत व मनुसंहिता यांचा असंगतपणा, इत्यादिकाविषयी.धो०- तुम्ही खुटीस नागर बर

10

गुलामगिरी भाग १०

26 June 2023
0
0
0

दुसरे बळीराजे, ब्राह्मणधमांची फजीती, शंकराचार्यांचे कृत्रिम नास्तिक मत, निर्दयपणा, प्राकृत ग्रंथकार, कर्म आणि ज्ञानमार्ग, बाजीराव, मुसलमानांचा द्वेष, आणि अमेरिकन व स्कॉच उपदेशकानी बाह्मणांचा कृत्रिमरू

11

गुलामगिरी भाग ११

26 June 2023
0
0
0

पुराण सांगणे, बड़े वगैरे परिणाम, शूद्र संस्थानिक, कुळकर्णी, सरस्वतीची प्रार्थना, जप, अनुष्ठाने, देवस्थाने, दक्षिणा. मोठ्या आडनावाच्या सभा इत्यादिकाविषयी.धो०- काय? या अधर्म भटगारुड्याच्या दंगेखोर मूळ प

12

पहिला सत्याग्रही

27 June 2023
0
0
0

म. गांधी नंतर म. गांधींचा विचार जिवंत ठेवणारा, म. गांधींच्या विचारानुसार आचरण करणारा म. गांधीचा सच्चा अनुयायी म्हणून विनोबा भावे यांचा उल्लेख करता येईल. १७ ऑक्टोबर १९४० रोजी देशी विदेशी वर्तमानपत्रातू

13

बालपण आणि शिक्षण

27 June 2023
0
0
0

११ सप्टेंबर १८९५ रोजी महाराष्ट्राच्या कुलाबा जिल्ह्यातील गागोदे या गावी विनोबांचा जन्म झाला. चार भाऊ आणि एक बहीण यात विनोबा सर्वात वडील. विनोबांचे वडील नरहरी शंभूराव भावे बडोदा संस्थानात नोकर होते. आज

14

साबरमती आश्रमात

27 June 2023
0
0
0

७ जून १९१६ रोजी म. गांधी आणि विनोबांची पहिली भेट झाली. विनोबा आश्रमात आल्याची बातमी म. गांधींपर्यंत पोहचली. आंघोळ करून भेटायला येऊ द्या असे सुचवित म. गांधी स्वयंपाक घरात शिरले. साबरमती-कोचरब आश्रमाचे

15

एका वर्षाची रजा

27 June 2023
0
0
0

फेब्रुवारी १९१७ मध्ये गांधींकडून एक वर्षाची सुटी घेऊन विनोबा संस्कृत अभ्यासासाठी वाई येथे दाखल झाले. वाई येथे त्यांनी प्रथम पंडित नारायणशास्त्री यांची भेट घेऊन "वेदाभ्यास अस्पृश्यास शिकविण्याची आपलीतय

16

वर्धा आश्रमात

27 June 2023
0
0
0

ऑक्टोबर १९१८च्या सुरुवातीला बडोद्याहून निरोप आला की विनोबांची आई हिवतापाने आजारी आहे. गांधींना ही बातमी समजताच त्यांनी विनोबाला त्वरीत बडोद्यास जाऊन आईची सेवा करण्यास सांगितले. विनोबा लगेच बडोद्याला ग

17

गीताई- गीता प्रवचने

27 June 2023
0
0
0

१९१५ साली बडोद्यात गीतेवर प्रवचने चालू होती. विनोबांची आई प्रवचनाला जात असे. दोन चार दिवसानंतर विनोबांची आई विनोबाला म्हणाली, "विन्या, प्रवचन मला समजतच नाही. गीतेवरील एखादे मराठी सोपे पुस्तक आणून दे.

18

गुलामगिरी भाग १२

27 June 2023
0
0
0

वतनदार भट कुळकर्णी, युरोपिअन लोकाचे वसाहतीची जरुरी, विद्याखात्याच्या तोंडावर काळोखाचा डाग, युरोपिअन कामगारांची अक्कल गुंग कशी होते, इत्यादिकाविषयी घो०- असो, परंतु आपण पूर्वी म्हणाला की, बाकी एकदर स

19

गुलामगिरी भाग १३

27 June 2023
0
0
0

मामलेदार, कलेक्टर, रेव्हिन्यु, जज्ज आणि इंजिनियरखात्यातील भट कामगार, इत्यादिकाविषयी धो०-यावरून भट मामलेदार असल्यामुळे ते काही अज्ञानी शूद्रांचे नुकसान करितात काय? जो०- आजपर्यंत जे भट मामलेदार झा

20

गुलामगरी भाग १४

27 June 2023
0
0
0

युरोपियन कामगारांचा निरुपाय, खोतांचे वर्चस्व, पेन्शन घेऊन निर्वेध झालेल्या युरोपियन कामगारांनी सरकारांत गांवोगावच्या हकीगती कळविण्याची जरुरी, धर्म आणि जात्याभिमान इत्यादिकाविषयी धो०- असे जर अनर्थ

21

गुलामगिरी भाग १५

27 June 2023
0
0
0

सरकारी शाळाखाती. म्युनिसिपालिटी, दक्षणा प्राइज कमेटी व भट वर्तमानपत्रकत्यांची जूट आणि शूद्रादि अतिशूद्रांच्या मुलानी विद्या शिकू नये म्हणून भट लोकांचा कट इत्यादिकाविषयी.. धो०- सरकारी शाळाखात्यातील

22

गुलामगिरी भाग १६

27 June 2023
0
0
0

ब्रह्मराक्षसाचे पिंडेचा धिक्कार. ० या सर्व आपल्या सवादावरून असे सिद्ध होते की, एकदर सर्व भटानी आपल्या कृत्रिमी धर्माच्या अडून आपल्या भोळ्या सरकारच्या डोळ्यात माती टाकून आपण सर्व शूद्रादि अतिशूद्रास

23

सार्वजनिक सत्यधर्म ( ग्रंथकर्त्याची प्रस्तावना)

29 June 2023
0
0
0

या आपल्या अमर्याद विस्तीर्ण पोकळीमध्ये निर्मिकानें अनंत सूर्यमंडळासह त्यांच्या ग्रहोपग्रहांसीहत तत्संबंधी एकंदर सर्व प्राणीमात्रांस उत्पन्न केले आहे त्यांपकी आपण सर्व मानवस्त्रीपुरुषानी त्याविषयी काय

24

सार्वजनिक सत्यधर्म (सुख)

29 June 2023
0
0
0

यशवंत जोतीराव फुले. प्रश्न- मानवप्राणी एकंदर सर्व जगात कशाने सुखी होईल?जोतीराव गोविंदराव फुले. उत्तर - सत्य वर्तन केल्याशिवाय मानवप्राणी जगात सुखी होणार नाही याविषयी प्रमाण देतो.|| अखंड ||।। सत्य सर्व

25

सार्वजनिक सत्यधर्म (धर्मपुस्तक)

29 June 2023
0
0
0

बळवंतराव हरी साकवळकर प्र०-यावरून कोणत्याच धर्मपुस्तकात सर्वचैव प्राणीमात्रास सुख देण्यापुरते सत्य नाही काय?जोतीराव गोविंदराव फुले उ०- या पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर जेवढी म्हणून मानवांनी धर्मपुस्तकें केली

26

सार्वजनिक सत्यधर्म (निर्माणकर्ता)

29 June 2023
0
0
0

यशवंत जोतीराव फुले प्र० तर आपल्या या सूर्यमंडळासह आपण वस्ती करणाऱ्या पृथ्वीचा निर्माणकर्त्ता कोण आहे?जोतीराव फुले. उ०- पूर्व अथवा पश्चिम अथवा दक्षिण, अथवा उत्तर इत्यादि दहा दिशांपैकी एका तरी दिशेचा आप

27

सार्वजनिक सत्यधर्म (पूजा)

29 June 2023
0
0
0

बळवंतराव हरी साकवळकर प्र०- आता आपल्या निर्माणकर्त्यावर पुष्पे चढवून त्याची पूजा आपण मानवानी कोणत्या तऱ्हेने करावी?जोतीराव उ० या अफाट पोकळीतील अनंत सूर्यमंडळासह त्याच्या ग्रहोपग्रहासहित पृथ्वीवरील पुष्

28

सार्वजनिक सत्यधर्म (नामस्मरण)

29 June 2023
0
0
0

बळवंतराव हरी साकवळकर. प्र० निर्माणकर्त्याचे वारवार पोकळ नामस्मरण केल्याने त्यास संतोष होईल काय?जोतीराव फुले उ०- आपण घरी असता मी आपल्या घरी तुमच्या नावाने एखाद्या धातूच्या अथवा दगडाच्या मूर्तीवर पुष्पे

29

सार्वजनिक सत्यधर्म (स्त्री आणि पुरुष)

29 June 2023
0
0
0

बळवंतराव हरी साकवळकर प्र० निर्मिकानें या आपल्या पृथ्वीवर जलचर, स्थलचर व खेंचर अशा प्रकारच्या जिवाच्या तीन जाती निर्माण केल्या आहेत; त्यांपैकी सर्वात श्रेष्ठ कोण आहे?जोतीराव गोविंदराव फुले उ० त्यापैकी

30

पाप (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

पापमानाजी बोलूजी पाटील. प्र०- पापाचरण करून एकंदर सर्व मानवी प्राणी दुःखात पडू नयेत, म्हणून मानवाच्या बचावासाठी आपल्या निर्मीकानें त्यास काही साधन दिले नाही काय ?जोतीराव गोविंदराव फुले. 30- असे कसें हो

31

पुण्य (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

बळवंतराव हरी साकवळकर प्र०-पुण्य कशास म्हणावे?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- स्वतःस मात्र सुख होण्याकरिता एकदर सर्व मानव प्राण्यास कायीक व मानसिक पिडा दिली नाही, म्हणजे त्यासच पुण्य म्हणावें.बळवंतराव प्र०

32

जातिभेद (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

यशवंत जोतीराव फुले. प्र०- मानवी प्राण्यात जातिभेद आहे किंवा नाही?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- मानवी प्राण्यात मूळ जातिभेद नाही,यशवंत प्र० मानवी प्राण्यात मूळ जातिभेद कसा नाहीं?जोतीराव उ०- पशुपक्षी वगैर

33

श्लोक (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

सहृदय समनस्य अविद्वेष कृणोमिवः अन्योन्य अभिहर्यत वत्सजात हवाध्या ।अनुव्रतः पितुः पुत्री मात्रा भवतु सम्मनः जायापत्ये मधुमतिं वाच वदतु शांतिवान् ।मा भ्राता भ्रातारं द्विषद् मास्वसार उतस्वसा संभ्यचः सव्

34

तर्क (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

गुडीराम धोडीराम मवाशी प्र० तर्क या शब्दाचे किती अर्थ होतात?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- तर्क या शब्दाचे तीन प्रकारचे अर्थ होतात. १ला प्रकार प्रत्यक्ष कर्त्यावरून कर्माचे आणि कर्मावरुन कर्त्याचं ज्ञान ह

35

ज्ञानेश्वरी, बारावा अध्याय ( सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

जोतीराव उ०- ज्ञानेश्वरी, अध्याय १२ वा II जो सर्व भूतांचे ठायीं ॥ द्वेषाते नेणेची काही II आप पर जया नाहीं II चैतन्या जैसे II १ II असा खरोखरच समज जर बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने पाडवांस मदत करून त्

36

ज्ञानेश्वरी, तेरावा अध्याय (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

तेराव्या अध्यायातील सातव्या व आठव्या ओवीतला अभिप्राय ज्या कोणास सर्वज्ञता आल्याबरोबर त्याचा महिमा वाढेल, या भयास्तव त्याने वेड्याचे सोंग घेणे व त्याने आपला चतुरपणा आवडीनें लपविण्यासाठी पिसा होणे, हें

37

दैव (सार्वजनिक सात्यधर्म )

3 July 2023
0
0
0

।। मना त्वाचि रे पूर्वसचीत केलें । तयासारिखे भोगणे प्राप्त झालें ॥। ८ ।।-रामदास.गणपतराव दर्याजी थोरात प्र० देवाचे कोणते प्रतिशब्द आहेत?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- दैवास नशीब, प्रालब्ध, प्राक्तन, संचित

38

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय)

4 July 2023
0
0
0

गोविंदराव प्र० तूर्त हैं एकीकडे ठेवा, परंतु ताज्यातवान्या गायागुरे यांचे व बोकड यांचे बुक्यानें प्राण घेऊन त्यांचे मांस खाणारे अघोरी आर्यभट्ट ब्राह्मण व त्याचप्रमाणे रोगानें अथवा लंगडीलुलीं, आंधळीपांग

39

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 2)

4 July 2023
0
0
0

गोविंदराव प्र० सदरची जागा चालविण्यास एकसुद्धा ह्यार अथवा मांग निवडणार नाही.जोतीराव उ० याचप्रमाणे मोघम आम्हा हिंदूस कलेक्टरांच्या जागा, युरोपियन लोकांसारख्या इंग्रज सरकाराने द्याव्यात, म्हणून सार्वजनीक

40

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 3)

4 July 2023
0
0
0

सत्यगणपतराव दर्याजी थोरात प्र० सत्यवर्तन करणारे कोणास म्हणावे?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- सत्यवर्तन करणाऱ्याविषयी नियम देतो, ते येणेप्रमाणे-१. आपल्या सर्वांच्या निर्माणकर्त्याने एकदर सर्व प्राणीमात्रा

41

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 4)

4 July 2023
0
0
0

आकाशातील ग्रहबळवंतराव हरी साकवळकर. प्र० आकाशातील ग्रह या आपल्या भूमंडळावरील मानव स्त्री-पुरुषास पीडा देतात, ह्मणून ग्रहशास्त्रवेत्ते मोठ्या डौलाने ह्मणतात, हे खरे आहे काय?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ० या

42

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 5)

4 July 2023
0
0
0

जन्मलक्ष्मण मनाजी, प्र० या जगात मानव स्त्री-पुरुषांस कन्या अथवा पुत्र झाल्याबरोबर त्यास कसें वाटते?जोतीराव फुले उ०- मानव स्त्री-पुरुषांस कन्या अथवा पुत्र झाल्याबरोबर त्यास आनंद होऊन उल्हास वाटतो खरा,

43

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 6)

4 July 2023
0
0
0

कन्या अथवा पुत्र यांचे नावाचा संस्कार,-अन्नाचा संस्कार आणि शाळेचा संस्कार.यशवंत जोतीराव फुले. प्र० कन्या अथवा पुत्र यांच्या नांवाचा संस्कार केव्हा करावा?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- कन्या असल्यास तिच्य

44

सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 7)

4 July 2023
0
0
0

लग्नगणपतराव दर्याजी थोरात, पेन्शनर प्र० - लग्न म्हणजे काय?जोतीराव गोविदराव फुले. उ०- आपल्या सर्वाच्या निर्माणकर्त्याने जेवढे म्हणून प्राणीमात्र निर्माण केले आहेत, त्यातून मानव स्त्री-पुरुषास एक तऱ्हेच

45

सार्वजनिक सत्यधर्म (दुष्टाचरण)

5 July 2023
0
0
0

लक्ष्मण मानाजी पाटील, मगर प्र०- आपण सर्वाच्या निर्मीकाने एकंदर सर्व प्राणी मात्रास उत्पन्न करतेवेळी फक्त मानव स्त्री-पुरुषांस सारासार विचार करण्याची बुद्धि देऊन, त्यास अतिपवित्र केले आहे, असा जर

46

सार्वनिक सत्यधर्म (मृत्यू)

5 July 2023
0
0
0

यशवंत जोतीराव फुले. प्र०- मृत्यु ह्मणजे काय?जोतीराव गोविंदराव फुले. उ०- एकदर सर्व प्राणीमात्राचे देहस्थित प्राण्यांचे जे गमन ते.यशवंत प्र०- कित्येक मानव स्त्रीपुरुषांच्या तान्ह्या मुली-मुलास मरण येण्य

47

सार्वनिक सत्यधर्म. ।। प्रार्थना ||

5 July 2023
0
0
0

या तुझ्या अमर्याद विस्तीर्ण पोकळीमध्ये अनंत सूर्यमंडलासहित या पृथ्वीवरील प्राणीमात्रासह मज मानवास निर्माण करून मला सद्सद्विचार करण्याची बुद्धि दिलीस व तुझ्या आज्ञेप्रमाणे सत्यास स्मरून मी या जगांत वर्

48

सार्वनिक सत्यधर्म. (प्रेताची गती)

5 July 2023
0
0
0

बळवंतराव हरी साकवळकर, प्र० एकदर सर्व मानव कन्यापुत्रांनी आपल्या माता-पित्यांच्या प्रेतांची गति कशी लावावी ?जोतीराव गोविंदराव फुले उ० एकंदर सर्व मानव कन्यापुत्रांच्या मातेने अथवा पित्यानें आपल्या मरणाच

49

सार्वनिक सत्यधर्म. (प्रार्थना)

5 July 2023
0
0
0

तू एकदर सर्व पृथ्वीवरील मातीस निर्माण करून तिच्याद्वारे आम्हा सर्व मात्रांचे पोषण करवितोस. यास्तव आम्हांपैकी एका मानवाचे प्राणोत्कमण झाले. त्यातील माती, मातीस मिळवून आह्मी सर्व तुझ्या शाश्वत अविनाशी व

50

सार्वजनिक सत्यधर्म (श्राद्ध)

5 July 2023
0
0
0

गोविंद गणपतराव काळे प्र० श्राद्ध म्हणजे काय?जोतीराव गोविंदराव फुले उ०- मृत पितरांचे उद्देशाने पुत्रादिकांनी करायाचीं ब्राह्मणभोजने पिडदानें एतद् प्रधान कर्मे आहेत ती.गोविंद प्र०- यावरून शुद्रादी अतिशू

51

सार्वजनिक सत्यधर्म (एकंदर सर्व मानव स्त्रीपुरुषांस ग्रंथकर्त्याची प्रार्थना)

5 July 2023
0
0
0

।। अखंड ||निर्मीकाने जर एक पृथ्वी केली । वाही भार भली । सर्वत्रीचा ||१॥ध्रु० ।। तृण वृक्ष भार पाळी आम्हासाठीं ।। फळें तीं गोमटी ।। छायेसह ।। २ ।। सुखसोईसाठी गरगर फेरे रात्रदीन सारें । तीच कर

---

एक पुस्तक वाचा