जोतीराव उ०- ज्ञानेश्वरी, अध्याय १२ वा II जो सर्व भूतांचे ठायीं ॥ द्वेषाते नेणेची काही II आप पर जया नाहीं II चैतन्या जैसे II १ II असा खरोखरच समज जर बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने पाडवांस मदत करून त्यांच्या हातून कौरवांचा मोड करवून त्यांचा सत्यानास करविला नसता. हें जें त्याचें करणें आपल्या सर्वाच्या निर्मीकास तर शोमणार नाहीच; परंतु त्याने निर्माण केलेल्या जंगली रानवट मानवाससुद्धा तसे करणे आवडणार नाही II उत्तमातें धरिजे II अधमातें अव्हेरिजे II हे काहींच नेणिजे II वसुधा जेवी II २ II असा खरोखर समज जर बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने धर्मराजास मान देऊन त्याचा सर्वोपरी सत्कार केला नसता है त्याचे पक्षपाती आचरण जंगली मानवाससुद्धा आवडणार नाही. II गाईंची तृषा हरु II व्याघ्ना विष होऊन मारू II ऐसे नेणेचीगा करू II तोय जैसे II असा खरोखर समज जर बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने काळीयाचे मर्दन केले नसतें ॥ तैसी अवधिया भूतमात्री II एकपणे जया मैत्री II कृपेसी धात्री || आपण जी ||५|| असा खरोखर समज जर बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने शिशुपालाशी लग्न होणाऱ्या रुक्मीणीस चोरून नेऊन तिजबरोबर राक्षसविवाह लाविला नसता. || आणि मी हे भाष नेणे II माझे काहिची नाणे II सुख दुःख जाणणे II नाही जया ||६|| असा जर खरोखर समज बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने द्रौपदीवस्त्रहरणाच्या वेळी बहुरुण्यासारखे कपटाने द्रौपदीस साह्य केलें नसतें. || वार्षीयेवीण सागर II जैसा जळे निर्भरु II तैसा निरुपचारु II संतोषी जो II ७ II असा खरोखर समज जर बाळबोध कृष्णाजीचा होता, तर त्याने कालयवनाचा कपटाने वध करविला नसता. हे त्याचे कृत्य जंगली रानवट मानवाससुद्धा सुचलें नसतें. II व्यापक आणि उदास II जैसे को आकाश II तैसे जयाचे मानस II सर्वत्रगा II ९ II खरोखर व्यापक जर बाळबोध कृष्णाजीचे मन होते, तर त्याचा प्रद्युम्न नामक पुत्र जेव्हा शंभर नामक दैत्याने चोरून नेला, तेव्हा त्याचें व्यापकत्व झोपी गेले होते काय ? व त्याने नरकासुराच्या सात हजार पुत्रासह त्यास मारिलें हैं कसें? II संसार व्यथें फिटला II जो नैराश्ये विनटला || व्याघा हातोनी सुटला II विहंगम जैसा II १० ॥ अशी जर बाळबोध कृष्णाजीची आर्य सन्याशासारखी वृत्ति होती, तर त्याने सोळा सहस्त्र एकशत अष्ट नारीबरोबर मजा मारून यादवकुळीत सतत वाढवून त्या सर्वाची यादवी करून आपसात नाश करविला नसता. II जो आत्मलाभासारिखें II गोमटें काहिंचि न देखे II ह्मणोनि भोग विशेखें || हरीखेना जो I ११ ॥ पहिल्या ओवीपासून सातव्या ओवीपर्यंत केला असता, केवळ पोकळ आत्मज्ञान करून घेतल्याने आत्म्याचा उद्धार होऊन त्याची सद्गती होते, परंतु त्याच्या आत्म्यास उदयास आणणाऱ्या देहास काय लाभ प्राप्त होणार ? याविषयी कृष्णाजींनी गीतेत काहीच म्हटले नाहीं हे कसे ? कारण, देहच जर नसता तर आत्मा विचारा कोठून आला असता? II का घरीचिया उजेड करावा || परखिया अंधार पाडावा II हे नेणेचि गा पांडवा II दीप जैसा [१७] II परंतु दिव्याच्या बुडाखाली अंधार असतो, हे बाळबोध कृष्णाजीस कसे माहीत नव्हते; कारण, त्या वेळी पारदर्शक बिल्हौरी हंड्या नव्हत्या | जो खांडावया घाव घाली II का लावणी जयाने केली | दोघा एकचि साउली II वृक्ष दे जैसा || १८ | या जगात कित्येक विषारी झाडे आहेत आणि त्याच्या योगाने तळे वगैऱ्यातील पाणी बिघडते व तें विषारी पाणी प्याल्याबरोबर निरपराधी जनांस विकार करून त्यांचा प्राण घेते, हे कसे? II नातरी इक्षुदंड II पाळि तया गोड | गाळी तया कडु II नोहेचि जेवीं ॥१९ II माळी उसाच्या लावण्या करून त्यास जेव्हा पाणी देतात, तेव्हां ते माळ्यांच्या डोळ्यास पानाचे सपके मारून त्यांचे डोळे विनाकारण घायाळ करितात, हे कसे ? II तिही ऋतु समान II जैसे का गगन || तैसा एकचि मान | शितोष्णी जया || २१ || आकाशात जसजसे उंच जावे, तसतसे जास्ती शीत अनुभवास येते. याविषयी बाळबोध कृष्णाजीस अनुभव नव्हता काय ? II माधुर्ये चंद्रिका | सरिसी रायारंका || तैसा जो सकळिका || भूता सम् ॥ २३ ॥ चंद्राच्या संबंधाने जेव्हा समुद्रास भरत्या व ओहोदया येतात, तेव्हा नित्य किती किटकाचा नाश होतो. ह्याविषयी बाळबोध कृष्णाजीस माहिती नसावी काय? || अघविया जगा एक II सेव्य जैसे उदक || तैसे जयाचे तीन्ही लोक II आकांक्षिती II २४ || पृथ्वीतील ज्यास उदक एक आईल ह्मणतात त्याचे तिन्ही लोक सेवन करण्यास इच्छित नाहीत. हे कसे? II जो यथालाभ संतोखे ॥ अलाभे न पारुखे II पाऊसेवीण न सुके || समुद्र जैसा || २७ ॥ पर्जन्याची अनावृष्टी झाल्यामुळे समुद्र काही वाढत नाही, तो दोन्ही वेळेस सारखा समान असतो, हे कसे? II आणि वायुसि एके ठायीं II बिहार जैसे नाहीं ॥ तैसा न घरीच काही | आश्रम जो ||२८|| वायू भरीव वस्तूंच्या ठिकाणी रहात नाही; परंतु तो एकदर सर्व पोकळीत आश्रम करून राहतो, हे निर्वीवाद आहे. II हे विश्वचि माझे घर || ऐशी मती जयाचि स्थीर II किंबहुना चराचर II आपण जहाला II३० II स्थीर मतीने विश्व हे आपले घर मानून, किंबहुना जो कोणी मानवप्राणी चराचर जर झाला, तर त्याने पोकळ कृष्णाच्या भजनाची आस्था तरी कशासाठी करावी? कारण, त्याचे ह्याच अध्यायातील पहिल्या ओवीपासून सातव्या ओवीपर्यंत आचरण जर सतत कायम रहाते, तर त्यांत पाप अथवा पुण्य आचरल्याने काहीच कमज्यास्ती होत नाहीं.
ज्ञानेश्वरी, बारावा अध्याय ( सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
5 पाहिले
Mahatma Jyotirao Phule
0 अनुयायी
ब्रह्मा उत्पत्ति सरस्वती आणि इराणी अथवा आर्य लोक यांविषयी. धो०- युरोपखडातील इंग्रज, फ्रेंच वगैरे दयाळू सरकारांनी एकत्र होऊन दास करण्याची बंदी केली. याजवरून त्यांनी ब्रह्मदेवाच्या नियमांस हरताळ लाविला; कारण मनुसंहितेत लिहिलें आहे कीं, ब्रम्हदेवाने आपल्या मुखापासून ब्राम्हणांस उत्पन्न केलें आणि त्या ब्राम्हणांची फक्त सेवाचाकरी करण्याकरितां त्यानें आपल्या पायांपासून शूद्रांस उत्पन्न केलें, जो०- इंग्रज वगैरे सरकारांनी दास करण्याची बंदी केली. याजवरून त्यांनी ब्रम्ह्याच्या आज्ञेस हरताळ लाविला म्हणून तुझे म्हणणे आहे. तर या भूमंडळावर इंग्रज वगैरे अनेक नाना प्रकारचे लोक आहेत, त्यांस ब्रम्ह्याने आपल्या कोणत्या अवयवापासून उत्पन्न केले याविषयी मनुसंहितेत कसा काय लेख आहे ? ० याजविषयीं सर्व ब्राह्मण म्हणजे विद्वान व अविद्वान असें उत्तर देतात की. इंग्रज वगैरे लोक अधम, दुराचारी असल्यामुळे मनुसंहितेत त्या लोकांविषयी मुळीच लेख नाहीं.. जो० यावरून तुझ्या मतें ब्राम्हणांमध्ये अधम, दुराचारी मुळीच नाहीत की काय ? D
प्रतिसाद द्या
1
गुलामगिरी भाग १
23 June 2023
0
0
0
2
गुलामगिरी भाग २
23 June 2023
0
0
0
3
गुलामगिरी भाग 3
23 June 2023
0
0
0
4
गुलामगिरी भाग ४
23 June 2023
0
0
0
5
गुलामगिरी भाग ५
23 June 2023
0
0
0
6
गुलामगिरी भाग ६
23 June 2023
0
0
0
7
गुलामगिरी भाग ७
26 June 2023
0
0
0
8
गुलामगिरी भाग ८
26 June 2023
0
0
0
9
गुलामगिरी भाग ९
26 June 2023
0
0
0
10
गुलामगिरी भाग १०
26 June 2023
0
0
0
11
गुलामगिरी भाग ११
26 June 2023
0
0
0
12
पहिला सत्याग्रही
27 June 2023
0
0
0
13
बालपण आणि शिक्षण
27 June 2023
0
0
0
14
साबरमती आश्रमात
27 June 2023
0
0
0
15
एका वर्षाची रजा
27 June 2023
0
0
0
16
वर्धा आश्रमात
27 June 2023
0
0
0
17
गीताई- गीता प्रवचने
27 June 2023
0
0
0
18
गुलामगिरी भाग १२
27 June 2023
0
0
0
19
गुलामगिरी भाग १३
27 June 2023
0
0
0
20
गुलामगरी भाग १४
27 June 2023
0
0
0
21
गुलामगिरी भाग १५
27 June 2023
0
0
0
22
गुलामगिरी भाग १६
27 June 2023
0
0
0
23
सार्वजनिक सत्यधर्म ( ग्रंथकर्त्याची प्रस्तावना)
29 June 2023
0
0
0
24
सार्वजनिक सत्यधर्म (सुख)
29 June 2023
0
0
0
25
सार्वजनिक सत्यधर्म (धर्मपुस्तक)
29 June 2023
0
0
0
26
सार्वजनिक सत्यधर्म (निर्माणकर्ता)
29 June 2023
0
0
0
27
सार्वजनिक सत्यधर्म (पूजा)
29 June 2023
0
0
0
28
सार्वजनिक सत्यधर्म (नामस्मरण)
29 June 2023
0
0
0
29
सार्वजनिक सत्यधर्म (स्त्री आणि पुरुष)
29 June 2023
0
0
0
30
पाप (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
31
पुण्य (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
32
जातिभेद (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
33
श्लोक (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
34
तर्क (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
35
ज्ञानेश्वरी, बारावा अध्याय ( सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
36
ज्ञानेश्वरी, तेरावा अध्याय (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
37
दैव (सार्वजनिक सात्यधर्म )
3 July 2023
0
0
0
38
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय)
4 July 2023
0
0
0
39
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 2)
4 July 2023
0
0
0
40
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 3)
4 July 2023
0
0
0
41
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 4)
4 July 2023
0
0
0
42
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 5)
4 July 2023
0
0
0
43
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 6)
4 July 2023
0
0
0
44
सार्वजनिक सात्यधर्म (अध्याय 7)
4 July 2023
0
0
0
45
सार्वजनिक सत्यधर्म (दुष्टाचरण)
5 July 2023
0
0
0
46
सार्वनिक सत्यधर्म (मृत्यू)
5 July 2023
0
0
0
47
सार्वनिक सत्यधर्म. ।। प्रार्थना ||
5 July 2023
0
0
0
48
सार्वनिक सत्यधर्म. (प्रेताची गती)
5 July 2023
0
0
0
49
सार्वनिक सत्यधर्म. (प्रार्थना)
5 July 2023
0
0
0
50
सार्वजनिक सत्यधर्म (श्राद्ध)
5 July 2023
0
0
0
51
सार्वजनिक सत्यधर्म (एकंदर सर्व मानव स्त्रीपुरुषांस ग्रंथकर्त्याची प्रार्थना)
5 July 2023
0
0
0
---
एक पुस्तक वाचा
- चरित्रात्मक आठवणी
- बालसाहित्य
- विनोदी-व्यंग्य
- कॉमिक्स-मीम्स
- पाककला
- हस्तकला-छंद
- क्राइम-डिटेक्टीव्ह
- टीका
- डायरी
- शिक्षण
- कामुक
- कौटुंबिक
- फॅशन-लाइफस्टाइल
- स्त्रीवाद
- आरोग्य-फिटनेस
- इतिहास
- भयपट-अलौकिक
- कायदा आणि सुव्यवस्था
- प्रेम-रोमान्स
- इतर
- धर्म-अध्यात्मिक
- विज्ञान-कथा
- विज्ञान-तंत्रज्ञान
- स्वत: ची मदत
- सामाजिक
- क्रीडा-खेळाडू
- सस्पेन्स-थ्रिलर
- व्यापार-पैसा
- भाषांतर
- प्रवासवर्णन
- नवीनतम पुस्तके
- टॉप ट्रेंडिंग पुस्तके
- सूचीबद्ध पुस्तके
- मुद्रित आवृत्ती पुस्तके
- ऑडियो बुक्स
- समीक्षित पुस्तके
- पुस्तक प्रतियोगिता
- सामान्य पुस्तकें
- पत्रिका
- कविता / कविता संग्रह
- कथा / कथा संग्रह
- उपन्यास
- सर्व पुस्तके...
लेख वाचा
- सन्देशखाली घटना
- किसान आन्दोलन 2.0
- बसन्त पंचमी
- जातिवादी आरक्षण पर विवाद
- बजट 2024
- शहीद दिवस
- गणतंत्र दिवस 2024
- श्री राम मंदिर - अयोध्या
- मकर संक्रांति
- विश्व हिंदी दिवस
- हिट एंड रन कानून
- नव वर्ष 2024
- क्रिसमस 2023
- सांसदों का निलम्बन
- संसद पर हमला
- विधानसभा चुनाव नतीजे 2023
- COP-28 शिखर सम्मेलन
- उत्तराखंड सुरंग हादसा
- दीपावली 2023
- सर्व लेख...